Axıcılıq hissi yaradan planlaşdırma prinsipləri
Evdə və ya ofisdə məkanın hiss etdirdiyi axıcılıq, insanın gündəlik həyat ritminə çox təsir edir. Bir məkana daxil olduğumuz anda onun bizə necə “axdığını” hiss edirik: hərəkət rahatdırmı, göz yorulmurmu, düşüncə sıxılmırmı? Axıcılıq həm funksional, həm də emosional rahatlıqdır. Məkanın tərtibatı, zonaların əlaqəsi, rəng və işıq harmoniyası – bunların hər biri axıcılığın əsas inşaat daşlarıdır.
Bu yazıda məkan planlaşdırılarkən axıcılığı təmin edən əsas prinsiplərə toxunacağıq.
1. Məkanın nəfəs alması
Axıcılıq, sıxlıqdan uzaq durmaqla başlayır. Çox mebel, çox dekor və həddindən artıq əşyalar məkanı ağırlaşdırır.
Minimalizm deyil, məkanın öz ritminə hörmət nəzərdə tutulur.
Hər obyektin bir nəfəs sahəsi olmalıdır. Bu sahə vizual olaraq gözü yormur və hərəkəti sərbəstləşdirir.
Tövsiyə:
Mebelləri otağın kənarlarına deyil, mərkəzi kompozisiya daxilində “yüngül” şəkildə yerləşdirin. Boşluqlar qorunsun.
2. Zonalar arasında yumşaq keçidlər
Eyni otaqda fərqli funksiyalar ola bilər – yemək, istirahət, iş və s. Bu zonalar arasında sərt sərhədlərdən qaçaraq, yumşaq keçidlər qurmaq axıcılığı gücləndirir.
Necə?
-
Rəng keçidləri ilə
-
Mebel yüksəkliyi fərqləri ilə
-
Xalça və ya tekstura dəyişiklikləri ilə
-
İşıqlandırma nöqtələrinin düzülüşü ilə
Zonalar görünməyən xəttlərlə bir-birinə toxunur.
3. Asan hərəkət trayektoriyaları
Məkan boyunca hərəkət insanın bədəni ilə düşüncəsi arasında bir dialoqdur.
Yollar açıq olmalıdır: stulun ayağına ilişmədən, masanın küncünə toxunmadan, “dolana-dolana” yox.
Qızıl qayda:
Məkanda hər nöqtədən başqa nöqtəyə ən qısa və ən maneəsiz xətt mümkün olmalıdır.
4. Rəng axıcılığı
Rənglər məkanın ritmini yaradır. Birdən-birə sərt rəng kontrastları vizual axıcılığı pozur.
Rəng bağlarını bir-birini tamamlayan tonlardan, yumşaq çalar keçidlərindən seçin.
Rəng trikləri:
-
Dominant rəng → ona yaxın iki neytral ton
-
Aksent rəng → yalnız diqqət mərkəzində
-
Məkan boyunca rəngin “təkrar” edilməsi göz yaddaşı yaradır
5. İşığın istiqamət və temperatur harmoniyası
Axıcılıq yalnız formasal deyil, enerji hərəkətidir.
Təbii işıq varsa, mebel və divar çalarlarını işığın düşmə bucağına uyğun planlayın.
Süni işıqlandırmada isə müxtəlif temperatur və hündürlüklərdə işıq mənbələri yaradan şamabənzər yumşaqlıq qurulur.
Yəni: yalnız yuxarıdan işıq yox – masada, divarda, guşədə işıq toxunuşları.
6. Teksturaların dialoqu
Axıcılıq təkcə görünən deyil, toxunan bir hissdir.
Ağac, daş, parça, metal bir-biri ilə danışmalıdır.
Hansısa material digərlərindən çox “bağırmamalıdır”.
Məkanın toxuması səssiz, birləşdirici və hissiyatlı olmalıdır.
7. Məkanın “daxili musiqisi”
Burada danışılan hər şey sonda bir axın hissi yaradır.
Bu hissə bəzən musiqini xatırladır: ritm, pauza, yüngüllük, nəfəs.
Axıcılıq – məkanda özünü rahat hiss etməkdir.
Hər şeyin yerini bilməsi, gözün və bədənin rahatlıqla hərəkət etməsidir.
Nəticə
Bir məkanın axıcılığı – onun insanı yormadan yaşamasına imkan verməsidir.
Dizayn gözəl olduğunda yox, daxili ritmi uyğun olduğunda tamamlanmış hiss olunur.
Axıcılıq tərtibatın ən görünməyən, amma ən təsirli hissəsidir.
Eviniz, iş yeriniz və ya yaradıcı məkanınız sizin nəfəsinizdir – onun da axması lazımdır.